Çatalhöyük

Çatalhöyük Antik Kenti (MÖ 7500 - 5700)

Konya'nın Çumra ilçesi yakınlarında yer almaktadır. Yaklaşık MÖ 7500 ile MÖ 5700 yılları arasında üzerinde yaşam olduğu değerlendirilmektedir. Neolitik Çağ'da, yerleşik hayata geçişin, tarımın ve sosyal yapının gelişiminin izlerini taşımaktadır. Tek tip evlerin bir araya gelerek büyük bir yerleşim oluşturduğu; bitişik olarak inşa edilen evler, sokaklar bulunmaktadır. Evler çoğunlukla tek odalı , aralarındaki ulaşım ise çatılar üzerinden olduğu düşünülmektedir.

1958 yılında İngiliz arkeolog James Mellaart tarafından keşfedilmesinin ardından, 1990'lı yıllarda Stanford Üniversitesi'nden Ian Hodder ve ekibi kazılara yeniden başlamıştır.

Çatalhöyük'te yaşamış insanların sosyal yapısı hakkında bilgi sunmaktadır. Toplumun büyük bir kısmının tarım ve hayvancılıkla uğraşmış; arpa ve buğday gibi tahıllar yetiştirmiş, evcilleştirdikleri keçi ve koyun gibi hayvanları olmuş; avcılık yapmışlardır. Yerleşik hayata geçişte, tarım ve hayvancılığın nasıl evrildiğinin göstergelerini sunar. Ayrıca, toplumsal cinsiyet eşitliği, toplumsal yaşamlarında benzer rollere sahip olduklarını gösteren bulgular mevcuttur. Kadın ve erkek mezarlarında benzer süs eşyaları, aletler ve diğer eşyalar bulunmuştur.

İnsanlık tarihinin en önemli yerleşimlerinden biri olarak kabul edilen Çatalhöyük, 2012 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır. Kazılarda ortaya çıkan kabartmalar ve heykelcikler, evlerin duvarlarına çizilmiş olan hayvan figürleri, av sahneleri ve sembolize edilmiş insan tasvirleri, yaşamları ve dini inanışlarını konusunda fikir vermektedir.

Çatalhöyük'ün önemli simgesi, bereketin ve doğurganlığın simgesi olarak kabul edilen, Ana Tanrıça figürüdür. Ayrıca, Çatalhöyük'te evlerin içine ölülerin gömülmesi, bu insanların ölüm sonrası yaşam inancına sahip oldukları biçiminde değerlendiriliyor.